WeLCOME TO WEBSITE of Vatchara
บทที่14 เรื่องสัญญาตัวแทนและนายหน้า |
สัญญาตัวแทน สัญญาซึ่งให้บุคคลคนหนึ่งเรียกว่า ตัวแทน มีอำนาจทำการแทน บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่า ตัวการ และตกลงจะทำการดังนั้น ลักษณะของสัญญาตัวแทน 1. เป็นสัญญาที่มีบุคคลสองฝ่ายคือ ฝ่ายตัวการและฝ่ายตัวแทน ข้อสังเกตุ 1. ฝ่ายตัวการจะต้องเป็นผู้มีอำนาจหรือมีความสามารถ ในอันที่จะกระทำการตามที่ตนจะมอบหมายได้ด้วยตัวเอง ดังนั้นถ้าหากผู้ใดไม่มีความสามารถที่จะกระทำการใดได้ด้วย ตนเองแล้วผู้นั้นก็ไม่อาจตั้งตัวแทนได้ ลักษณะของสัญญาตัวแทน (ต่อ) 2. ฝ่ายตัวแทนไม่จำต้องมีอำนาจหรือความสามารถแต่ อย่างใด ดังนั้นผู้เยาว์ ควรไร้ความสามารถ คนเสมือนไร้ ความสามารถ ก็อาจเป็นตัวแทนได้ 2. ต้องมีการตกลงยินยอมทั้งฝ่ายตัวการและฝ่ายตัวแทน วิธีการตั้งตัวแทน 1. ถ้ากิจการที่จะปฏิบัตินั้นเป็นเรื่องที่มีกฎหมายบังคับว่าจะต้อง ทำเป็นหนังสือ การตั้งตัวแทนก็ต้องทำเป็นหนังสือด้วย เช่น การซื้อขาย อสังหาริมทรัพย์ตามมาตรา 456 การเช่าซื้อตามมาตรา 572 วิธีการตั้งตัวแทน (ต่อ) 2. ถ้ากิจการที่จะปฏิบัตินั้นเป็นเรื่องที่มีกฎหมายบัญญัติว่าต้องมี หลักฐานเป็นหนังสือ การตั้งตัวแทนก็ต้องทำหลักฐานเป็นหนังสือต่อกัน เช่น สัญญากู้ยืมเงินตามมาตรา 653 สัญญาจะซื้อจะขายตามมาตรา 456 3. ถ้ากิจการที่จะปฏิบัตินั้นเป็นเรื่องที่กฎหมายมิได้บัญญัติไว้ว่า ต้องทำอย่างไร การตั้งตัวแทนจะทำวิธีใดก็ได้ จะเป็นการตั้งตัวแทนโดย แจ้งชัดหรือโดยปริยายก็ได้ ชนิดของตัวแทน 1. ตัวแทนรับมอบอำนาจเฉพาะการ 2. ตัวแทนรับมอบอำนาจทั่วไป ข้อสังเกตุ มีกิจการบางอย่างที่ตัวแทนรับมอบอำนาจทั่วไปไม่มี อำนาจกระทำการแทนตัวการ ก. การขายหรือจำนองอสังหาริมทรัพย์ ข. การให้เช่าอสังหาริมทรัพย์เกินกว่า 3 ปีขึ้นไป ค. ให้ ง. ประนีประนอมยอมความ จ. ยื่นฟ้องคดีต่อศาล ฉ. การมอบข้อพิพาทให้อนุญาโตตุลาการพิจารณา ความระงับของสัญญาตัวแทน 1. โดยคู่สัญญาตกลงเลิกสัญญากัน 2. โดยตัวการถอดถอนตัวแทนหรือโดยตัวแทนบอกเลิกเป็น ตัวแทน 3. ตัวการหรือตัวแทนตาย ตกเป็นผู้ไร้ความสามารถหรือ ล้มละลาย 4. เมื่อสิ้นกำหนดเวลากรณีสัญญาตัวแทนมีกำหนดเวลากันไว้ แน่นอน 5. เมื่อตัวแทนทำกิจการเสร็จแล้ว 6. กรณีวัตถุประสงค์ของกิจการที่ให้ไปทำนั้นผิดกฎหมาย นายหน้าบุคคลซึ่งทำสัญญากับบุคคลอีกคนหนึ่งที่เรียกว่า ตัวการ ตกลง ทำหน้าที่เป็นคนกลางหรือเป็นสื่อชี้ช่องให้ตัวการได้เข้าทำสัญญากับ บุคคลภายนอก ลักษณะของนายหน้า 1. นายหน้าเป็นคนกลางหรือสื่อที่ช่วยชี้ช่องหรือจัดการให้บุคคล อื่นเข้าไปทำสัญญากัน นายหน้าไม่มีอำนาจที่จะเข้าไปกระทำการแทน ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือไม่มีอำนาจเข้าไปทำสัญญา 2. นายหน้าเป็นสัญญาชนิดหนึ่ง แต่ไม่มีบทบังคับว่าจะต้องทำ อย่างไร ฉะนั้นนายหน้าจะตกลงกันเป็นหนังสือหรือด้วยวาจาก็ได้ ลักษณะของนายหน้า (ต่อ) 3. เมื่อนายหน้าได้ชี้ช่องหรือจัดการให้คู่สัญญาทำสัญญากันแล้ว นายหน้าต้องได้รับบำเหน็จ แม้ต่อมาภายหลังฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะผิด สัญญาหรือเลิกสัญญาก็ตาม 4. บุคคลผู้ไร้ความสามารถเป็นนายหน้าได้ เนื่องจากนายหน้า เป็นเพียงแต่ผู้ชี้ช่องหรือจัดการให้บุคคลเข้าทำสัญญากัน โดยนายหน้า ไม่ได้เข้าทำสัญญาด้วย สิทธิ หน้าที่และความรับผิดของนายหน้า สิทธิของนายหน้า 1. มีสิทธิได้รับค่าบำเหน็จ 2. มีสิทธิได้รับค่าใช้จ่ายที่เสียไป ถ้าตกลงให้เรียกค่าใช้จ่ายที่เสีย ไปไว้ล่วงหน้า แม้ว่าสัญญาจะมิได้กระทำสำเร็จ หน้าที่ของนายหน้า ต้องทำหน้าที่เป็นคนกลางผู้ชี้ช่องหรือจัดการอย่างใดอย่างหนึ่ง ให้บุคคลอื่นเข้าทำสัญญาต่อกันโดยสุจริต ความรับผิดของนายหน้า นายหน้าไม่มีอำนาจรับเงินหรือรับชำระหนี้แทนคู่สัญญา บำเหน็จของนายหน้า สัญญาในหน้านั้นตามปกติต้องถือว่ามีบำเหน็จ แม้จะไม่มี ข้อตกลงกันไว้ก็ต้องให้ตามธรรมเนียมคือร้อยละ 5 อายุความฟ้องเรียกค่านายหน้า มีอายุความ 10 ปี |